Hayat bazen kontrolden çıkmış gibi hissettirebilir.
Ajanda dolu, zaman yetmiyor, beklentiler artıyor. Böyle anlarda zihnimiz “ya başaramazsam?” sorusuyla savaşırken, içimizde bir ses durmamız gerektiğini fısıldar. İşte tam o noktada, yüzyıllar öncesinden gelen bir ses daha vardır: Stoacılık.
Stoacılık Nedir?
Stoacılık, M.Ö. 3. yüzyılda Antik Yunan’da doğmuş bir yaşam felsefesidir.
Temel ilkesiyse çok nettir:
“Kontrol edemediğin şeyler için üzülme. Tepkini seç, gücünü oraya ver.”
Marcus Aurelius, Seneca, Epiktetos gibi stoacı filozoflar, her dönemin en büyük krizlerine rağmen iç huzuru koruyabilen insanlardı. Çünkü onlar dış dünyayı değil, kendi bakış açılarını değiştirdiler.
Stresin Kaynağı Ne?
Stres çoğu zaman belirsizlik, kontrolsüzlük ve gelecek korkusu kaynaklıdır.
Oysa stoacı biri şunu sorar:
“Bu durumu değiştirebilir miyim?”
“Hayır.”
“Öyleyse neden kendimi tüketiyorum?”
Gerçek Hayattan Bir Örnek
Bir iş görüşmesine çağrıldın.
Kalbin çarpıyor, aklın ‘ya iyi geçmezse’ düşüncesine takılmış.
Stoacı yaklaşım burada şöyle der:
- Görüşmeye hazırlanmak senin kontrolünde.
- Görüşmenin nasıl geçeceği, karşı tarafın tavrı, hava durumu, yol durumu… kontrolünde değil.
“Yapabileceğimi yaparım. Gerisini hayatın akışına bırakırım.”
Bu pasiflik değil, dinginliktir.
Stoacılıkla Stresi Azaltmanın 3 Yolu
- Kontrol Çemberini Belirle
Hangi olaylara gerçekten müdahale edebiliyorsun, hangileri sadece zaman kaybı? - Duygularını Gözlemle
Bir duygunun seni esir almasına izin verme. Sadece “şu anda sinirliyim” demek bile yeterli olabilir. - Geceleri Kendine Hesap Ver
Marcus Aurelius her gece kendine şunu sorardı:
“Bugün elimden geleni yaptım mı?”
Cevap evetse, vicdan rahattır.
Sonuç
Stresin tamamı yok olmaz. Ama onunla olan ilişkini dönüştürebilirsin.
“Deniz dalgalıdır. Ama güçlü bir kaptan, fırtınayı izleyip yönünü ona göre çizer.”
Hayat dalgalı olabilir. Stoacı olmak, dalgayı durdurmak değil; sörf yapmayı öğrenmektir.
Son Söz
Zaman zaman kontrolün sende olmadığını hissettiğinde, kendine sadece şunu hatırlat:
“Bu da geçer. Ama ben kalacağım.”
